Hodowla kur to nie tylko sposób na świeże jajka i naturalne mięso, ale również pasja, która łączy w sobie kontakt z przyrodą, dbałość o różnorodność genetyczną oraz radość z obserwowania niezwykłych zachowań ptaków. Znajomość ras kur pozwala dobrać odpowiednie odmiany do własnych potrzeb: czy zależy nam na dużej liczbie jaj, mięsie, wyglądzie ozdobnym, a może po prostu na spokojnych, towarzyskich ptakach?
Na świecie istnieje kilkaset ras kur, ale w tym artykule skupimy się na najważniejszych, najpopularniejszych i najciekawszych z punktu widzenia hodowcy – zarówno amatora, jak i profesjonalisty.
Podział ras kur według przeznaczenia
Rasy niosek
To rasy stworzone przede wszystkim z myślą o wysokiej produkcji jaj. Charakteryzują się dobrą nieśnością, często nawet 300 jaj rocznie.
Najpopularniejsze rasy niosek:
- Leghorn – bardzo lekka rasa, znana z imponującej wydajności jajecznej.
- Lohmann Brown – nowoczesna, bardzo popularna w gospodarstwach domowych, znosi duże brązowe jaja.
- Rhode Island Red – wytrzymałe kury, znoszące dużo jaj, a do tego odporne na warunki pogodowe.
- Isa Brown – spokojne, przyjazne kury, znoszące do 320 jaj rocznie.
Rasy mięsne
Te kury hoduje się głównie dla pozyskania mięsa – mają szybki przyrost masy, są masywne i dobrze umięśnione.
Najważniejsze rasy mięsne:
- Cornish – typowa rasa brojlerów, intensywnie wykorzystywana w produkcji przemysłowej.
- Plymouth Rock – kury o dużej wadze, a przy tym dość dobre nioski.
- Cochin – ogromne, puchate ptaki, które są łagodne i przyjazne.
Rasy ogólnoużytkowe (dwojakiego przeznaczenia)
Tzw. rasy dualne łączą zalety niosek i kur mięsnych – dobre nieśność i przyrost masy.
Warte uwagi rasy ogólnoużytkowe:
- Sussex – bardzo przyjazna rasa, dobrze znosi jajka i daje sporo mięsa.
- Orpington – piękne, puchate ptaki o łagodnym charakterze.
- Australorp – czarne kury z połyskiem, bardzo wydajne i odporne.
Oto rozbudowana tabela z nazwami znanych ras kur z całego świata – znajdziesz tu zarówno rasy użytkowe, ozdobne, egzotyczne, jak i miniaturowe (bantamki).
| Nazwa rasy | Typ | Pochodzenie |
|---|---|---|
| Leghorn | Nioska | Włochy |
| Lohmann Brown | Nioska (hybryda) | Niemcy |
| Rhode Island Red | Ogólnoużytkowa | USA |
| Sussex | Ogólnoużytkowa | Wielka Brytania |
| Australorp | Ogólnoużytkowa | Australia |
| Plymouth Rock | Ogólnoużytkowa | USA |
| Orpington | Ogólnoużytkowa | Wielka Brytania |
| Wyandotte | Ogólnoużytkowa | USA |
| Marans | Ogólnoużytkowa | Francja |
| Barnevelder | Ogólnoużytkowa | Holandia |
| New Hampshire | Ogólnoużytkowa | USA |
| ISA Brown | Nioska (hybryda) | Francja |
| Hy-Line | Nioska (hybryda) | USA |
| Cornish | Mięsna | Wielka Brytania |
| Cochin | Mięsna/ozdobna | Chiny |
| Brahma | Mięsna/ozdobna | USA/Indie |
| Jersey Giant | Mięsna | USA |
| Faverolles | Ogólnoużytkowa | Francja |
| Dorking | Mięsna | Wielka Brytania |
| Araucana | Nioska (kolorowe jaja) | Chile |
| Ameraucana | Nioska (kolorowe jaja) | USA |
| Cream Legbar | Nioska (kolorowe jaja) | Wielka Brytania |
| Olive Egger | Nioska (hybryda) | USA |
| Silka (Silkie) | Ozdobna | Chiny |
| Padwa (Polish) | Ozdobna | Polska/Niemcy |
| Phoenix | Ozdobna | Japonia/Niemcy |
| Onagadori | Ozdobna | Japonia |
| Yokohama | Ozdobna | Japonia/Niemcy |
| Appenzeller Spitzhauben | Ozdobna | Szwajcaria |
| Brabanter | Ozdobna | Holandia |
| Chabo (Japanese bantam) | Miniaturowa | Japonia |
| Serama | Miniaturowa | Malezja |
| Sebright | Miniaturowa ozdobna | Wielka Brytania |
| Belgian d’Anvers | Miniaturowa | Belgia |
| Belgian d’Uccle | Miniaturowa | Belgia |
| Dutch Bantam | Miniaturowa | Holandia |
| Booted Bantam (Sabelpoot) | Miniaturowa | Holandia |
| Rosecomb | Miniaturowa | Wielka Brytania |
| Old English Game | Ozdobna/tradycyjna | Wielka Brytania |
| Modern Game | Ozdobna | Wielka Brytania |
| Sumatra | Egzotyczna | Indonezja |
| Malay | Egzotyczna | Azja Południowa |
| Asil (Aseel) | Egzotyczna | Indie/Pakistan |
| Shamo | Egzotyczna | Japonia |
| Ayam Cemani | Egzotyczna | Indonezja |
| Dong Tao | Egzotyczna | Wietnam |
| Hamburg | Nioska | Niemcy |
| Campine | Nioska | Belgia |
| Lakenvelder | Nioska | Holandia/Niemcy |
| Andalusian | Nioska | Hiszpania |
| Minorca | Nioska | Hiszpania |
| Ancona | Nioska | Włochy |
| Dominique | Ogólnoużytkowa | USA |
| Langshan | Mięsna | Chiny |
| Naked Neck (Transylvanian) | Uniwersalna | Rumunia/Węgry |
| Icelandic Chicken | Tradycyjna/odporna | Islandia |
| Swedish Flower Hen | Tradycyjna/kolorowa | Szwecja |
| Hedemora | Odporna | Szwecja |
| Bresse | Mięsna | Francja |
| Vorwerk | Uniwersalna | Niemcy |
| Welsummer | Ogólnoużytkowa | Holandia |
| Ixworth | Mięsna | Wielka Brytania |
| Scots Dumpy | Tradycyjna | Szkocja |
| Norfolk Grey | Tradycyjna | Wielka Brytania |
| Nankin | Miniaturowa | Chiny |
| Olandsk Dwarf | Miniaturowa | Szwecja |
| Ko Shamo | Miniaturowa/bojowa | Japonia |
| Tuzo | Miniaturowa/bojowa | Japonia |
| Krzyżówki zielononóżki | Hybryda | Polska |
| Zielononóżka kuropatwiana | Tradycyjna | Polska |
| Karmazyn | Ogólnoużytkowa | Polska |
| Rosa | Hybryda | Polska |
| Feniks | Ozdobna | Polska |
| Białoczuba | Ozdobna | Polska |
| Żółtonóżka | Ogólnoużytkowa | Polska |
Najpopularniejsze rasy kur w Polsce i na świecie
Rasy popularne w Polsce
W polskich zagrodach najczęściej spotykane są:
- Zielononóżka kuropatwiana – polska rasa, przystosowana do wolnego wybiegu, znosi smaczne jajka.
- Rasa Rosa i Hy-Line – to nowoczesne hybrydy znoszące dużo jajek, często spotykane w małych hodowlach.
- Karmazyn – duże kury mięsno-niośne, które dobrze radzą sobie w naszych warunkach klimatycznych.
Rasy ozdobne i unikalne
Niektóre rasy kur hoduje się głównie dla ich wyglądu i charakteru – są ulubieńcami pasjonatów drobiu.
Najpiękniejsze i najbardziej efektowne rasy kur:
- Silka (kura jedwabista) – niezwykle puszyste, przypominają puchate kuleczki; mają łagodny charakter.
- Ayam Cemani – czarne na zewnątrz i w środku (nawet mięso!), egzotyczna rasa z Indonezji.
- Padwa – kura z imponującym czubem na głowie, w różnych wariantach kolorystycznych.
- Onagadori – japońska rasa z długim, ciągnącym się ogonem – niezwykle widowiskowa.
- Phoenix – również z długim ogonem, ale bardziej popularna w Europie.
Oto praktyczna tabela TOP 30 ras kur przydatnych dla rolników i hodowców, stworzona z myślą o wyborze najodpowiedniejszej rasy do danego celu: jaja, mięso, uniwersalność, odporność i warunki hodowli. Dane są uśrednione na podstawie praktyki hodowlanej i dostępnych źródeł.
| Rasa | Typ użytkowy | Nieśność (jaja/rok) | Waga kury/koguta (kg) | Tempo wzrostu | Odporność | Charakter | Kolor jaj |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Leghorn | Nioska | 280–320 | 1,8 / 2,7 | Szybkie | Średnia | Ruchliwa, czujna | Białe |
| Lohmann Brown | Nioska (hybryda) | 300–330 | 2,0 / 3,0 | Szybkie | Wysoka | Łagodna | Brązowe |
| ISA Brown | Nioska (hybryda) | 300–320 | 2,0 / 2,5 | Szybkie | Dobra | Spokojna | Brązowe |
| Rhode Island Red | Uniwersalna | 250–300 | 2,5 / 3,5 | Średnie | Wysoka | Twarda, energiczna | Brązowe |
| Sussex | Uniwersalna | 230–280 | 3,0 / 4,0 | Średnie | Dobra | Spokojna | Kremowe |
| Australorp | Uniwersalna | 250–300 | 2,8 / 3,8 | Średnie | Bardzo dobra | Przyjazna | Brązowe |
| Plymouth Rock | Uniwersalna | 200–250 | 3,0 / 4,0 | Średnie | Bardzo dobra | Towarzyska | Jasnobrązowe |
| Marans | Uniwersalna | 180–220 | 2,8 / 3,5 | Średnie | Dobra | Spokojna | Czekoladowobrązowe |
| New Hampshire | Uniwersalna | 250–280 | 3,0 / 4,0 | Szybkie | Dobra | Aktywna | Jasnobrązowe |
| Orpington | Uniwersalna | 180–220 | 3,2 / 4,5 | Wolne | Dobra | Bardzo łagodna | Jasnobrązowe |
| Wyandotte | Uniwersalna | 200–240 | 2,7 / 3,5 | Średnie | Wysoka | Równoważna | Brązowe |
| Cornish | Mięsna | 120–160 | 3,0 / 5,0 | Bardzo szybkie | Średnia | Agresywna (koguty) | Jasnobrązowe |
| Jersey Giant | Mięsna | 150–180 | 4,0 / 5,5 | Wolne | Średnia | Łagodna | Brązowe |
| Brahma | Mięsna/ozdobna | 120–150 | 3,5 / 5,0 | Wolne | Dobra | Spokojna | Kremowe |
| Cochin | Mięsna/ozdobna | 100–130 | 3,0 / 4,5 | Wolne | Średnia | Bardzo spokojna | Kremowe |
| Zielononóżka | Nioska/tradycyjna | 180–220 | 1,7 / 2,3 | Średnie | Bardzo dobra | Czujna | Kremowe |
| Karmazyn | Uniwersalna | 220–250 | 2,5 / 3,2 | Średnie | Dobra | Towarzyska | Jasnobrązowe |
| Faverolles | Uniwersalna | 180–200 | 2,5 / 4,0 | Średnie | Dobra | Przyjazna | Jasne |
| Hamburg | Nioska/ozdobna | 200–250 | 1,8 / 2,5 | Szybkie | Dobra | Energiczna | Białe |
| Campine | Nioska | 200–220 | 1,5 / 2,0 | Szybkie | Średnia | Ruchliwa | Białe |
| Lakenvelder | Nioska/ozdobna | 180–220 | 1,6 / 2,2 | Średnie | Średnia | Ciekawska | Białe |
| Araucana | Nioska egzotyczna | 180–200 | 2,0 / 2,5 | Średnie | Dobra | Towarzyska | Zielononiebieskie |
| Cream Legbar | Nioska | 200–230 | 2,0 / 3,0 | Szybkie | Dobra | Aktywna | Błękitne |
| Sussex Light | Uniwersalna | 250–280 | 2,8 / 3,8 | Średnie | Wysoka | Przyjazna | Kremowe |
| Barnevelder | Uniwersalna | 180–200 | 2,5 / 3,5 | Średnie | Dobra | Spokojna | Ciemnobrązowe |
| Ancona | Nioska | 250–280 | 1,8 / 2,5 | Szybkie | Średnia | Żywiołowa | Białe |
| Andalusian | Nioska | 200–220 | 2,0 / 2,8 | Średnie | Średnia | Ciekawska | Białe |
| Asil (Aseel) | Tradycyjna/bojowa | 80–100 | 2,5 / 3,5 | Wolne | Dobra | Dominująca | Jasne |
| Shamo | Egzotyczna | 80–120 | 3,0 / 5,0 | Średnie | Dobra | Silna, dumna | Jasne |
| Swedish Flower Hen | Uniwersalna | 200–240 | 2,5 / 3,5 | Średnie | Bardzo dobra | Zrównoważona | Kremowe |
Ciekawe i rzadkie rasy kur, o których mało kto słyszał
Dla miłośników nietypowych kur
Jeśli szukasz czegoś naprawdę wyjątkowego do swojego kurnika, poznaj te rasy:
- Appenzeller Spitzhauben – szwajcarska rasa z charakterystycznym czubkiem na głowie i plamistym upierzeniem.
- Araucana – znosi jaja w kolorze zielononiebieskim! Pochodzi z Ameryki Południowej.
- Cream Legbar – kolejne kury znoszące niebieskie jajka, a przy tym bardzo aktywne.
- Brabanter – ozdobne kury z Holandii, bardzo oryginalne z wyglądu.
Kury bantam (miniaturowe)
To miniaturowe wersje zwykłych kur lub rasy, które są z natury małe. Idealne do ogrodów lub jako zwierzątka dla dzieci.
Przykładowe miniaturowe rasy:
- Sebright – malutkie, bardzo ozdobne kury z delikatnym, koronkowym wzorem.
- Belgijskie bantamki (Barbu d’Anvers) – śliczne, kompaktowe kury o przyjaznym usposobieniu.
- Serama – najmniejsza rasa kur na świecie, pochodząca z Malezji, waży nawet tylko 300 gramów!
Czym kierować się przy wyborze rasy kur?
Przemyślane pytania na start
Zanim zdecydujesz się na konkretną rasę, warto odpowiedzieć sobie na kilka pytań:
- Czy zależy Ci na jajkach, mięsie czy wyglądzie ozdobnym?
- Ile miejsca możesz przeznaczyć na wybieg?
- Czy chcesz kury spokojne i łagodne, czy aktywne i żywiołowe?
- Jakie masz warunki klimatyczne?
- Czy masz dzieci – i chcesz kury kontaktowe?
Praktyczne wskazówki
- Jeśli dopiero zaczynasz, postaw na rasy odporne, spokojne i łatwe w hodowli – np. Sussex, Australorp, Rhode Island Red.
- Masz mało miejsca? Wybierz kury bantam – nie potrzebują dużego wybiegu.
- Zależy Ci na kolorowych jajkach? Sprawdź Araucanę, Cream Legbar, Marans (ciemne jajka).
- Szukasz ozdoby ogrodu? Postaw na Silki, Padwy, Onagadori.
Tabela – porównanie popularnych ras kur
| Rasa | Typ | Nieśność (jaja/rok) | Charakter | Cechy szczególne |
|---|---|---|---|---|
| Leghorn | Nioska | ok. 300 | Żywiołowy | Bardzo lekka, świetna nioska |
| Sussex | Uniwersalna | ok. 250 | Łagodny | Nadaje się do rodzin z dziećmi |
| Cochin | Mięsna | ok. 150 | Spokojny | Ogromna, puchata, ozdobna |
| Silka | Ozdobna | ok. 100–120 | Czuła, urocza | Puch jak jedwab, czarna skóra |
| Ayam Cemani | Egzotyczna | ok. 80–100 | Zadziorny | Cała czarna, nawet mięso |
| Araucana | Nioska egzotyczna | ok. 180–200 | Średni temperament | Zielononiebieskie jaja |
| Rhode Island Red | Uniwersalna | ok. 250–300 | Wytrzymały | Klasyka hodowli, odporna na mróz |
Podsumowanie – kura kurze nierówna
Świat kur jest o wiele bardziej różnorodny, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Od użytkowych niosek, przez puchate giganty, po egzotyczne czarne odmiany i miniaturowe ozdoby ogrodu – każdy znajdzie coś dla siebie. Wybierając odpowiednią rasę, warto wziąć pod uwagę zarówno wygląd, jak i temperament oraz potrzeby związane z przestrzenią, klimatem i celem hodowli.
Jeśli dopiero zaczynasz przygodę z kurami – nie bój się eksperymentować, a jednocześnie zacznij od tych prostszych w utrzymaniu. A jeśli już masz kurnik i chcesz go wzbogacić o coś unikatowego – może nadszedł czas na Ayam Cemani albo japońskiego Phoenixa? 🐓
